Geld, goud en geopolitiek
Terwijl de Amerikaanse regering haar Europese bondgenoten onder druk zet om minder afhankelijk te worden van Russisch gas koopt ze zelf steeds meer olie uit Rusland. Vorig jaar importeerden Amerikaanse raffinaderijen gemiddeld 538.000 vaten olie per dag uit Rusland. Ter vergelijking, dat is meer dan de 522.000 vaten per dag uit Saoedi-Arabië.
Rusland moet snel maatregelen nemen om het gebruik van de dollar tot een minimum te beperken. Dat zei de Russische topdiplomaat Sergei Ryabkov eerder deze week in een interview. Hij noemde het Amerikaanse dollarsysteem ‘een bron van permanente vijandige acties’, verwijzend naar de vele economische sancties die de Verenigde Staten opleggen aan andere landen. Daarom moet Rusland minder afhankelijk worden van de dollar.
De Amerikaanse regering kondigde deze week opnieuw sancties aan vanwege de nieuwe Nord Stream 2 pijpleiding. Bedrijven die aan deze gaspijpleiding bouwen riskeren represailles als ze hun werkzaamheden niet direct stilleggen. Het is het zoveelste Amerikaanse dreigement richting Europa en Rusland, die echter vastberaden zijn het project te voltooien. Er staat namelijk heel veel op het spel. De Nord Stream 2 is niet alleen zeer belangrijk voor de energievoorziening, maar ook voor de geopolitieke en monetaire slagkracht van Europa.
Opkomende economieën als Rusland en China zouden er alles aan doen om de machtspositie van de dollar af te breken. Beide landen hebben de laatste jaren hun dollarreserves afgebouwd. Er is echter een groot verschil tussen landen die op eigen initiatief dollarreserves afbouwen en landen die door omstandigheden worden gedwongen om hun reserves aan te spreken. We krijgen zo de indruk dat deze landen de dollar dumpen, maar de realiteit ligt een stuk genuanceerder. Hoe zit het nu werkelijk?
De afgelopen jaren hebben we een aantal artikelen geschreven over het voornemen van Rusland om minder afhankelijk te worden van Amerikaanse dollars. Volgens Poetin gebruikt de VS de dollar als politiek wapen, door landen af te sluiten van het dollarsysteem en sancties op te leggen. Ook zei hij dat het tijd is om de rol van de dollar te herzien. In dit artikel laten we aan de hand van zes grafieken zien hoe Rusland zich langzaam maar zeker losmaakt van de Amerikaanse dollar.
Sinds de coronacrisis is er een grote run op goud. Vooral in Europa en de Verenigde Staten is het edelmetaal niet aan te slepen. Daardoor is de goudprijs opgelopen en zijn er hier en daar zelfs tekorten ontstaan. Bijvoorbeeld in de Verenigde Staten, waar de papieren goudmarkt werd verstoord door een schaarste aan fysiek leverbaar goud. Vanuit de hele wereld kwam een goudstroom op gang richting VS, met als doel de Amerikaanse goudmarkt te ondersteunen. Maar wat gebeurde er allemaal achter de schermen?
De olieprijs ging vrijdag hard onderuit, nadat Rusland de geplande productieverlaging van de OPEC afwees. Op donderdag kwamen olieproducerende landen bijeen om de aanhoudende daling van de olieprijs te stoppen. Het voorstel was een gecoördineerde productieverlaging van 1,5 miljoen vaten per dag, op voorwaarde dat Rusland dat zou steunen. Maar dat gebeurde niet, waardoor de olieprijs met 9% onderuit ging.
Rusland en Turkije hebben vandaag de TurkStream officieel in gebruik genomen. Deze nieuwe pijpleiding kan op jaarbasis 31 miljard kubieke meter gas vanuit Rusland naar Turkije en Europa transporteren. Daarvan is bijna de helft bestemd voor Turkije, de rest gaat naar verschillende Europese landen. Speciaal voor de openingsceremonie bracht de Russische president Poetin een bezoek aan Turkije.
Vorige week gaf de Amerikaanse president Donald Trump groen licht voor sancties tegen Nord Stream 2. De Verenigde Staten eisen van bedrijven die betrokken zijn bij de aanleg van deze gaspijpleiding dat ze hun werkzaamheden per direct neerleggen. Doen ze dat niet, dan riskeren ze zware economische sancties. Het Nederlands-Zwitserse bedrijf Allseas bezweek onder de politieke druk en besloot direct haar activiteiten te staken.
Staatsobligaties worden tegenwoordig als risicovrije investeringen beschouwd. Ruim honderd jaar geleden gold dat ook voor Russische staatsobligaties en alle door de staat gegarandeerde investeringen in het land. Maar dat pakte anders uit. Het is een waarschuwing die we ons ter harte moeten nemen. En een les, namelijk dat goud zijn reputatie als rotsvaste belegging bevestigt.