Geld, goud en geopolitiek
Vorige week schreven we over de onrust in de grootste en meest liquide markt ter wereld, namelijk die van Amerikaanse staatsleningen. De lange rente schoot de laatste maanden omhoog, terwijl de korte rente alleen maar verder lijkt te dalen. Heeft de Federal Reserve de situatie nog wel onder controle? En heeft ze nog wel genoeg instrumenten om een volgende crisis te bezweren?
Volgens de Bank for International Settlements moeten centrale banken een centrale rol vervullen in de ontwikkeling van digitaal geld en virtuele munten. Centrale banken zouden beter in staat de geldhoeveelheid en de veiligheid van het betaalsysteem te bewaken. Maar is dat wel zo? En wat betekent digitaal centralebankgeld voor de toekomst van ons geld?
Rusland moet snel maatregelen nemen om het gebruik van de dollar tot een minimum te beperken. Dat zei de Russische topdiplomaat Sergei Ryabkov eerder deze week in een interview. Hij noemde het Amerikaanse dollarsysteem ‘een bron van permanente vijandige acties’, verwijzend naar de vele economische sancties die de Verenigde Staten opleggen aan andere landen. Daarom moet Rusland minder afhankelijk worden van de dollar.
Deze week behandelen we weer een nieuwe vraag in onze rubriek lezersvragen. Is het mogelijk om terug te keren naar een monetair systeem met nationale valuta, waarin de euro een alternatieve rol vervult zoals de SDR? Is het mogelijk om op deze manier onder de gevreesde transferunie uit te komen, waarbij de noordelijke eurolanden meebetalen aan de schulden van de zuidelijke eurolanden?
Op Trendlines Insider hebben we al veel geschreven over de eurodollar markt, waarin banken leningen verstrekken op basis van dollars die ze niet hebben. Deze markt is de afgelopen decennia zo groot geworden dat centrale banken er geen controle meer over hebben. Op Trendlines Insider leggen we uit waarom de eurodollarmarkt zo belangrijk is en waarom het de macht van centrale banken aantast.
De ECB presenteerde begin deze maand een nieuw rapport over de digitale euro. Ook tal van andere centrale banken onderzoeken de mogelijkheid voor de introductie van digitaal geld. In deze voorpublicatie van een artikel dat binnenkort verschijnt in het tijdschrift Gezond verstand leggen we uit hoe dit digitale geld werkt en waarom deze ontwikkeling een bedreiging vormt voor uw economische vrijheid en privacy. Lukt het centrale banken om totale controle te krijgen met de digitale euro?
Een goudmuntstandaard is voor overheden en centrale banken geen aantrekkelijk vooruitzicht. De rol van deze instituties zal in dit scenario sterk naar de achtergrond verschuiven. Overheden zullen weer moeten gaan letten op hun uitgaven en voor centrale banken zal er misschien nog maar een beperkte rol zijn. Vergelijkbaar met die van de Amsterdamse Wisselbank. Wat kunnen overheden en centrale banken doen om hun rol in een nieuwe monetaire ordening te bestendigen? Dit komt aan bod in het tweede scenario dat we hieronder bespreken.
In deel 1 van deze serie trapten we af met de veranderende omstandigheden in ons monetair en financieel systeem. Veranderingen voltrekken zich vaak voor onze ogen zonder dat we het in de gaten hebben. Zo werd het voor veel mensen in de Sovjet-Unie – en ook voor westerlingen – pas op het allerlaatste moment duidelijk dat het communisme ging vallen. De transitie van het ene naar het andere monetaire systeem is ook zo’n proces dat we elke dag kunnen aanschouwen, maar waarvan we niet kunnen inschatten wanneer het omslagpunt komt. In dit artikel beschrijven we hoe de transitie naar een volgend systeem eruit kan zien.
Afgelopen maanden hebben we op Geotrendlines al vaak en uitvoerig geschreven over de repomarkt. Dit is de markt waar financiële instellingen geld verstrekken en lenen op basis van onderpand. Dat gebeurt meestal met staatsobligaties, maar ook met bedrijfsleningen en hypotheekleningen. Banken gebruiken de repomarkt om hun liquiditeitspositie te beheren, terwijl hedgefondsen en institutionele beleggers dit soort obligaties via de repomarkt uitlenen om extra rendement te behalen.
Sinds de financiële crisis van 2008 zoeken centrale banken hun toevlucht tot goud. Volgens analisten van Goldman Sachs verdwijnt 20% van het jaarlijkse aanbod tegenwoordig in de kluizen van centrale banken. De totale goudaankopen stegen de afgelopen jaren dan ook naar recordhoogten. Ook halen steeds meer landen hun goud terug uit het buitenland. De afgelopen vijf jaar repatrieerden onder andere Nederland, Duitsland, Oostenrijk, Polen en Hongarije een deel van hun goudreserves.